Ноя15

Возможности гражданского контроля в Казахстане

Добавлено:
Исполнительный директор Transparency Kazakhstan Kazakhstan Olga Schijan Ольга Шиян, являясь аспирантом Институт этнологии и антропологии РАН, проанализировала один из аспектов антикоррупционной борьбы в Казахстане ‒ гражданский контроль.
В материале представлен обзор предыстории создания институтов гражданского контроля, целей, задач и рамок, которые поставили перед ними власти Казахстана, взаимоисключающих условий борьбы с коррупцией неправительственными организациями, СМИ и неформальными группами.
На основании полевых исследований, многочисленных интервью, обучения членов специальных мониторинговых групп, членов общественных советов, активистов, правозащитников, журналистов делает анализ количественного и качественного состояния действующих институтов гражданского контроля над антикоррупционной деятельностью государственного сектора в стране.
В результате исследования автор приходит к выводу, что закрепление нормы гражданского контроля в ряде законов Казахстане не является достаточным условием успешной его реализации на практике.

С материалом можно ознакомиться по ссылке: Возможности гражданского контроля в Казахстане: опыт этнологического исследования

Ноя01

В Transparency Kazakhstan сменилось руководство

Добавлено:

В Алматы прошло общее собрание учредителей и попечителей Общественного фонда Transparency Kazakhstan. На повестке мероприятия три вопроса: итоги деятельности фонда за 2018-2019 год, обновление состава попечительского совета и переизбрание председателя попечительского совета фонда.

Выступая перед собравшимися, председатель попечительского совета Марат Шибутов рассказал об итогах  деятельности за три года, отметив влияние проектов по изобличению таможенной коррупции и хранению конфиската на решение проблем в этих сферах. Исполнительный директор Ольга Шиян сообщила о работе фонда по фандрайзингу, реализации проектов и планах на следующий год.  Работа руководителей фонда общим голосованием признана успешной.  Учитывая заявление Марата Шибутова о сложении полномочий ввиду значительной общественной нагрузки, учредители фонда согласовали его досрочный выход из состава  попечительского совета.

На основании личного согласия присутствовавших кандидатов учредители фонда обновили состав попечительского совета фонда, избрав на пять лет членами попечительского совета Виталия Воронова, Светлану Арыстамбаеву, Александра Перегрина, Эдуарда Полетаева, Игоря Братцева и Адиля Джалилова.

После чего состоялись выборы председателя попечительского совета фонда. Свои кандидатуры выдвинули Виталий Воронов и Светлана Арыстамбаева. Общим голосованием попечительского совета председателем избран Виталий Воронов. Под его руководством обновленный состав попечительского совета фонда будет осуществлять свою деятельность в ближайшие пять лет.

В составе учредителей также произошли изменения. Сергей Михайлович Злотников, один из основателей фонда Transparency Kazakhstan принял решение выйти из состава учредителей по  семейным обстоятельствам. В качестве нового учредителя он предложил кандидатуру исполнительного директора О. Шиян, одобренную присутствовавшими основателями фонда.

Таким образом, структура фонда Transparency Kazakhstan выглядит следующим образом:

УЧРЕДИТЕЛИ ФОНДА

Алибеков Сайлаубек Тынышбекович

Воронов Виталий Иванович

Жовтис Евгений Александрович

Калеева Тамара Мисхадовна

Шиян Ольга Владимировна

ПОПЕЧИТЕЛЬСКИЙ СОВЕТ ФОНДА

Воронов Виталий Иванович — председатель Попечительского Совета

Перегрин Александр Геннадьевич — Член Попечительского Совета

Арыстамбаева Светлана Андреевна — Член Попечительского Совета

Полетаев Эдуард Эдуардович — Член Попечительского Совета

Игорь Александрович Братцев — Член Попечительского Совета

Джалилов Адиль — Член Попечительского Совета

Шиян Ольга Владимировна — Член Попечительского Совета по должности без права голоса

ИСПОЛНИТЕЛЬНЫЙ ДИРЕКТОР

Ольга Шиян — исполнительный директор

Общественный фонд Transparency Kazakhstan благодарит Сергея Михаловича Злотникова, Марата Максумовича Шибутова, Шолпан Айтенову и Айжан Базархановну Шабденову за проделанную общественную работу и поздравляет вновь избранных учредителей и попечителей, желая всем успехов в дальнейшей антикоррупционной деятельности.

 

 

Окт21

Мониторинг состояния коррупции в Казахстане

Добавлено:

 

Итоги социологического опроса населения показали, что 54,4% опрошенных, считают, что количество коррупционных случаев за последний год в их населенном пункте скорее снизилось. 23,9% считают, что количество коррупционных случаев в их населенном пункте скорее увеличилось, 21,7% затруднились оценить изменения. Доля тех, кто считает, что в стране можно решать вопросы не прибегая к коррупционным схемам (35,8%), в два раза ниже суммарной доли тех, кто считает, что коррупция является неотъемлемой частью наших ежедневных практик (56,3%).

В пятерку субъектов, которые, по версии населения, заслуживают наибольшего доверия со стороны простых граждан и оказывают самое большое влияние на снижение уровня коррупции при предоставлении государственных услуг, входят: Агентство по делам государственной службы и противодействию коррупции (68,3%), Правительство РК (56,3%), Партия «Нур Отан» (53,7%), СМИ (53,7%).

77,2% респондентов сообщили, что за последние 12 месяцев обращались государственные органы для решения  какого-либо вопроса. Из них 13,4% столкнулись с необходимостью решать вопрос неформальным путем.

Чаще среднего показатели по стране о необходимости решения вопросов неформальным путем в Жамбылской, Атырауской, Алматинской, Мангистауской, Карагандинской, Кызылординской областях и г. Алматы.

В следующих пяти учреждениях по сообщениям респондентов происходит до 60% случаев коррупционного взаимодействия граждан с государственными органами. Это: государственные поликлиники и больницы, полиция, управления земельных отношений, государственные детские сады, государственные вузы.

Ситуационный анализ коррупционных практик показал, что степень заинтересованности получателя в услуге влияет на степень вовлеченности респондента в коррупцию. Респонденты, имевшие коррупционный опыт, сообщили о большей готовности решить вопрос неформальным путем в военкоматах, государственных детских садах, отделах регистрации актов гражданского состояния (ЗАГС), на таможне. Чаще всего договоренности о неформальном решении вопроса они заключали со специалистами (34,2%)  руководителями отделов (17%) и ведущими специалистами (15,9%). При этом есть различия в зависимости от госоргана.

В 70,7% случаев коррупционная сделка заключается на основании финансового расчета. Половина всех платежей не превышает 15000 тенге, минимальная сумма платежа составила 500 тенге, максимальная – 500000 тенге. Второй по распространенности вид сделки – это цветы, конфеты (14,3%).

В рамках анкетного опроса населения вопрос о поводе, который послужил основанием для возникновения коррупционной ситуации, был открытым, что предполагало ответ респондента в свободной форме. Всего получено более 70 уникальных поводов. В ТОП-10 коррупционных поводов вошли:

  1. Лечение/ прием у специалиста
  2. Устройство на работу
  3. Получение/ оформление земельного участка
  4. Устройство ребенка в детсад/ внесение в электронную очередь
  5. Нарушение правил дорожного движения
  6. Отсрочка от армии/ получение военного билета
  7. Закрытие/ не оформление штрафа
  8. Получение медицинской справки
  9. Оформление/получение пособия по рождению ребенка
  10. Поступление в вуз/ получение образовательного гранта

Также в рамках анкетного опроса населения получено более 50 уникальных причин для коррупционной сделки, указанных респондентами. Надо отметить, что как в группе респондентов, имеющих коррупционный опыт, так и тех, кто его отрицает, самым распространенным мотивом выступает желание сделать все быстро, без волокиты. Судя по тому, что волокита, затягивание решения вопроса является наиболее распространенным видом поведения со стороны работника ведомства в основной попыткой сотрудников государственных органов получить неформальное вознаграждение, по-другому решить вопрос для многих граждан не представляется возможным.

На долю неформальных сделок, заключенных через посредника, приходится 49,2% случаев. В роли посредников чаще всего выступают знакомые (42,5%) и работники ведомства/учреждения (26,5%). В 13,8% случаев – это родственник.

Итоги социологического опроса  предпринимателей показали, что 56,6% респондентов считают, что за последний год количество коррупционных случаев в их населенном пункте скорее снизилось. 17,1%, считает, что количество коррупционных случаев скорее увеличилось, 26,3% затруднились оценить изменения. Общее восприятие коррупции в стране в целом также благоприятное. 76,1% опрошенных согласны и скорее согласны с тем, что предприниматель может, не давая взяток, развивать свой бизнес в месте проживания; 16,1% – не согласны и скорее не согласны с этой точкой зрения.

В пятерку субъектов, которые, заслуживают наибольшего доверия со стороны простых граждан и оказывают самое большое влияние на снижение уровня коррупции при предоставлении государственных услуг, по версии предпринимателей,  входят: Агентство по противодействию коррупции (72,4%), Правительство РК (62,8%), Партия «Нур Отан» (54,7%), СМИ (54,4%), МВД  (52,1%)

По результатам исследования, становится очевидным наличие региональных особенностей в отношении предпринимателей к теме коррупции. Можно выделить следующие группы:

  1. Коррупционно рациональные регионы. Это те регионы, в которых предприниматели остро реагируют на рост фактов коррупции, и готовы о них заявлять, говорить открыто. Это: г.г. Алматы и Нур-Султан, Кызылординская, Атырауская, Мангистауская и Карагандинская области.
  2. Коррупционно эмоциональные регионы. Это те регионы, в которых отмечается высокий уровень стереотипного представления о коррупционности государственных органов, но при этом не высокий показатель вовлеченности в коррупционные практики. В эту группу можно отнести: Жамбылскую, Акмолинскую, Актюбинскую и Костанайскую области.
  3. Коррупционно нейтральные регионы. Это те регионы, в которых отмечается умеренная стереотипизация о росте уровня коррупции при взаимодействии с государственными органами при средних показателях вовлеченности в коррупцию по стране. Это: Восточно-Казахстанская, Западно-Казахстанская, Северо-Казахстанская, Алматинская, Туркестанская, Павлодарская области и г.Шымкент.

Среди опрошенных предпринимателей преобладают «оптимисты» (те, кто считает, что разговоры о масштабах коррупции в стране сильно преувеличены) – 40% и «прагматики» (те, кто используют коррупцию в собственных интересах) – 38,9%. Сторонники катастрофического взгляда (без коррупции ничего нельзя решить) составляют 13,6%.

97,4% опрошенных предпринимателей сообщили, что обращались с различной частотой за последние 12 месяцев в тот или иной государственный орган. По итогам опроса, только 9,2% участников опроса столкнулись с необходимостью решать вопрос неформальным путем.

Чаще среднего показатели по стране о необходимости решения вопросов неформальным путем отмечены в гг. Алматы, Нур-Султан, Шымкент, Алматинская, Мангистауская, Карагандинская, Атырауская, Кызылординская области.

Предприниматели сообщали, что чаще сталкивались с неформальным решением вопросов в департаменте государственных доходов (налоговая), управлении земельных отношений, аппарате акимата района, полиции, противопожарной службе и на таможне.

Для предпринимателей, как и для населения характерно, что вовлеченность в коррупцию не всегда зависит от частоты обращений.  Ситуационный анализ коррупционных практик позволяет сделать вывод о том, что на вовлеченность в коррупцию большее влияние имеет степень заинтересованности получателя в услуге, а не число обращений.

С точки зрения предпринимателей, работники ведомств/учреждений чаще выступают инициаторами неформального решения вопросов, чем они сами – 40,7% против 32,3%. На долю посредников приходится 26,9% случаев. По утверждениям предпринимателей, чаще всего договоренности о неформальном решении вопроса они заключали с представителями низового звена госорганов – со специалистами/инспекторами (30,2%) и главными/ведущими специалистами (27,6%).

В большинстве случаев коррупционная сделка заключается на основании финансового расчета (60,3%). Половина всех платежей не превышает 38000 тенге. При этом минимальная сумма платежа составила 5000 тенге, а максимальная – 300000 тенге. Второй по распространенности вид сделки – это услуги (20,7%).

Перечень поводов, послуживших основанием для возникновения коррупционной ситуации, был открытым, что предполагало ответ респондента в свободной форме. Всего было получено более 50 уникальных поводов, наиболее распространенные:

  1. Оформление документов/ускорение
  2. Проверка пожарной безопасности, разрешение
  3. Оформить землю под строительство
  4. Получить землю
  5. Таможенный досмотр на границе, ввоз товара
  6. Тендер (фиктивно проводится государственными организациями)
  7. Снижение размера штрафа
  8. Выписывание штрафа
  9. Нарушения при оформлении таможенных деклараций
  10. Установка противопожарных установок, устройств
  11. Сдача отчетов/ежегодных отчетов
  12. Погашение налога
  13. Оформление иностранных работников, продление временного учета иностранных граждан
  14. Взять справку без очереди
  15. Защита прав
  16. Найти вора, расследование случаев воровства.

Также 57,4% опрошенных предпринимателей сообщили, что самым распространенным способом действий работника ведомства с целью получения неформального платежа, выступает волокита, затягивание решения вопроса, 26,5% — превышение должностных полномочий, 16,2% — прямое вымогательство.

Таким образом, главным мотивом решения вопроса неформальным способом выступает желание сделать все быстро, без волокиты, и-за чего предприниматели не видят другого выхода и 69,5%  из них сообщили, что согласились на неформальное решение вопроса. На долю неформальных сделок, заключенных через посредника, приходится 44,8% случаев. В роли посредников чаще всего выступают знакомые (36,5%) и влиятельные люди (21,2%), а также «помогайки» (17,3%).

Итоги анализа жалоб, поступивших на портал Открытого правительства «Открытый диалог» в период с 1 января по 31 мая 2019 года показали, что из 15540 обращений 568 обращений или 3,7% содержат информацию о столкновении заявителей с коррупцией либо некачественной работой государственных органов, волокитой, превышением должностных полномочий и этическими нарушениями.

В 100% обращений содержалась информация о ранее направленных обращениях в любую из бюджетных организаций или в государственный орган (включая ЦОН) для решения  какого-либо вопроса.  Однако отсутствие ответа или решения проблемы, с которой обращались заявители, стало причиной повторного обращения в вышестоящий орган или к первому руководителю ведомства через блог-платформу «Открытый диалог».

Чаще всего заявители обращались с жалобами на блоги министров внутренних дел, здравоохранения, юстиции, труда и социальной защиты, Председателя Агентства по противодействию коррупции и Председателя Комитета государственных доходов МФ РК. На уровне местных исполнительных органов жалобы чаще поступали на блог-платформы акимов Акмолинской, Туркестанской, Костанайской, Алматинской областей и г. Нур-Султан.

Жалобы, связанные с непредставлением ответа на запрос поступали в основном на блог-платформы руководителей Комитета государственных доходов, министерства юстиции, министерства труда и социальной защиты, министерства образования, Агентства по противодействию коррупции, министерства внутренних дел, акима Алматинской области и г. Нур-Султана. В 90% случаев ответы не предоставили сотрудники этих же ведомств.

В 19,8% жалоб заявители сообщили, что при обращении в государственные органы сталкивались с коррупцией. Чаще среднего о необходимости решать вопрос неформальным способом сообщали из Алматинской, Северо-Казахстанской, Кызылординской, Туркестанской областей, гг. Алматы, Нур-Султан, Шымкент.

Заявители сообщали, что до 60% столкновений с коррупцией  происходили в стенах полиции, государственных больниц и поликлиник, налогового департамента, при обращении к частным судебным исполнителям и ТОО АО с государственным участием.

Ситуационный анализ коррупционных практик показал, что на вовлеченность в коррупцию имеет зависимость от степени заинтересованности получателя в услуге. С точки зрения заявителей, которые сообщили, что столкнулись с коррупцией, инициаторами неформального решения вопросов чаще выступают работники ведомств/учреждений, чем граждане – 62,1% против 6,8%. На долю посредников приходится 31% случаев.

При этом госорганами, в которых инициаторами чаще выступают сами граждане, была обозначена полиция. По сообщениям заявителей, чаще других из работников госструктур в коррупционных сделках участвуют специалисты/медицинский персонал (78,4%), руководители (12,6%) и заместители руководителей (8,8%).

В большинстве случаев заявители сообщали, что в случае столкновения с коррупцией, предметом сделки выступали денежные средства, при этом сделка заключалась в пределах 10000 тенге. Минимальная сумма платежа составила 500 тенге, а максимальная – 600000 тенге. Также две жалобы на полицейских были связаны с вымогательством взяток в размере 4700 и 8000 долл.

Перечень причин, по которым заявители жалобы на портал «Открытый диалог», был открытым и формировался по мере изучения их содержания. Всего было получено 463 описания случаев попадания заявителей в коррупционную ситуацию при взаимодействии с госорганами или госучреждениями, некачественного оказания государственных услуг или рассмотрения обращения, отсутствия  ответа на запрос и обращение.

По мнению заявителей, основными нарушениями со стороны государственных служащих, способствовавших коррупции и ставших причиной подачи обращения на блог-платформу «Открытый диалог» стали:

  1. Волокита
  2. Халатность, формализм
  3. Предоставление ответов с размытыми формулировками
  4. Бездействие при проведении расследований фактов мошенничества, кражи
  5. Превышение должностных полномочий
  6. Формальный надзор за законностью
  7. Не предоставление ответа по ранее направленному запросу
  8. Создание искусственных барьеров и предложение получить услугу за деньги
  9. Некомпетентность и грубые ошибки специалистов
  10. Неисполнение решения суда
  11. Коррупционные риски в законодательстве
  12. Технические ошибки в работе государственных порталов
  13. Этические нарушения
  14. Протекционизм
  15. Многократные перенаправления запросов.

В рамках анализа жалоб на портале «Открытый диалог» установлено, в адрес каких государственных органов либо общественных институтов заявители высказывали доверие. Это: Агентство по противодействию коррупции (26,6%), Партия «Нур Отан» (13,3%), Министерство здравоохранения (6,6%), Министерство труда и социальной защиты (6,6%), Министерство внутренних дел(6,6%), Акимат области (6,6%), Прокуратура (6,6%), СМИ (6,6%).

При разработке методологии за основу были взяты подходы исследований Барометр мировой коррупции и Индекс восприятия коррупции Transparency International. Исследование имеет совокупный характер и состоит из  социологического опроса физических и юридических лиц, а также анализа жалоб, поступивших на портал Открытого правительства «Открытый диалог».

Такой формат позволил выяснить долю респондентов, имевших коррупционный опыт с последующим определением наиболее подверженных коррупции государственных и общественных институтов, а также должностей и регионов с высоким восприятием коррупции.

Для решения задач исследования использовался анкетный опрос населения, а также анализ жалоб на портале «Открытый диалог», имевших упоминания о коррупции или других нарушениях в государственных органах. В рамках исследования методом анкетирования было опрошено 7284 респондента – физических лица и 1800 респондентов – представителей малого и среднего индивидуального предпринимательства. В рамках анализа больших данных из 15540 обращений было отобрано и проанализировано 568 обращений физических и юридических лиц, поступивших на портал «Открытый диалог» в период с 1 января по 31 мая 2019 г.

Полностью исследование можно посмотреть по этой  ссылке.

Окт21

Қазақстандағы сыбайлас жемқорлық жағдайының мониторингі

Добавлено:

Халықтың әлеуметтік сауалнамасының қорытындысы сауалнамаға қатысқандардың 54,4% — ы соңғы жылы олардың елді мекеніндегі сыбайлас жемқорлық жағдайларының саны азайды деп санайды. 23,9% — ы олардың елді мекеніндегі сыбайлас жемқорлық жағдайларының саны жоғарырақ, 21,7% — ы өзгерістерді бағалауға қиналды деп санайды. Елдегі мәселелерді сыбайлас жемқорлық схемаларына жүгінбей шешуге болады деп есептейтіндердің үлесі (35,8%), сыбайлас жемқорлық біздің күнделікті тәжірибелеріміздің ажырамас бөлігі болып табылады деп есептейтіндердің жиынтық үлесінен екі есе төмен (56,3%).

Халықтың болжамына сәйкес, қарапайым азаматтар тарапынан үлкен сенім артатын және Мемлекеттік қызмет көрсету кезінде сыбайлас жемқорлық деңгейінің төмендеуіне ең үлкен ықпал ететін субъектілердің бестігіне мыналар кіреді: мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі (68,3%), ҚР Үкіметі (56,3%), «Нұр Отан» партиясы (53,7%), БАҚ (53,7%).

Респонденттердің 77,2% соңғы 12 айда қандай да бір мәселені шешу үшін мемлекеттік органдарға жүгінгенін хабарлады. Олардың 13,4% — ы мәселені бейресми жолмен шешу қажеттігіне тап болды.

Жамбыл, Атырау, Алматы, Маңғыстау, Қарағанды, Қызылорда облыстарында және Алматы қаласында ресми емес жолмен мәселелерді шешу қажеттігі туралы ел бойынша орташа көрсеткіштер жиірек кездеседі.

Келесі бес мекемеде респонденттердің хабарламалары бойынша азаматтардың мемлекеттік органдармен сыбайлас жемқорлық қарым-қатынасы 60% — ға дейін орын алады. Олар: мемлекеттік емханалар мен ауруханалар, полиция, жер қатынастары басқармалары, мемлекеттік балабақшалар, мемлекеттік ЖОО.

Сыбайлас жемқорлық тәжірибелерінің ахуалдық талдауы алушының қызметке қызығушылық дәрежесі респонденттің сыбайлас жемқорлыққа тартылу дәрежесіне әсер ететінін көрсетті. Сыбайлас жемқорлық тәжірибесі бар респонденттер мәселені әскери комиссариаттарда, мемлекеттік балабақшаларда, азаматтық хал актілерін тіркеу бөлімдерінде (АХАЖ), кеденде формальды емес жолмен шешуге барынша дайын екендігі туралы хабарлады. Мәселені ресми емес шешу туралы уағдаластықтар көбінесе мамандармен (34,2%) бөлім басшыларымен (17%) және жетекші мамандармен (15,9%) жасалған. Бұл ретте мемлекеттік органға байланысты айырмашылықтар бар.

70,7% жағдайда сыбайлас жемқорлық мәміле қаржылық есеп негізінде жасалады. Барлық төлемдердің жартысы 15000 теңгеден аспайды, төлемнің ең төменгі сомасы 500 теңгені, ең жоғарғы сомасы 500000 теңгені құрады. Мәміленің екінші түрі – гүлдер, кәмпиттер (14,3%).

Халықтың  сауалнамасы шеңберінде сыбайлас жемқорлық жағдайының туындауына негіз болған себептер туралы мәселе ашық болды, бұл респонденттің еркін түрдегі жауабын болжады. Барлығы 70-тен астам бірегей себептер алынды. Сыбайлас жемқорлық себептерінің -10-ы енді:

  1. Маманнан емдеу/ қабылдау
  2. Жұмысқа орналасу
  3. Жер учаскесін алу/ ресімдеу
  4. Баланы балабақшаға орналастыру / электрондық кезекке енгізу
  5. Жол қозғалысы ережелерін бұзу
  6. Әскерден кейінге қалдыру/ әскери билет алу
  7. Айыппұлды жабу/ ресімдемеу
  8. Медициналық анықтама алу
  9. Ресімдеу/баланың дүниеге келуіне байланысты жәрдемақы алу
  10. ЖОО-ға түсу/ білім беру грантын алу

Сондай-ақ, халыққа сауалнама жүргізу аясында респонденттер көрсеткен сыбайлас жемқорлық мәмілелері үшін 50-ден астам бірегей себептер алынды. Айта кету керек, сыбайлас жемқорлық тәжірибесі бар респонденттер тобында да, оны теріске шығармайтындар да ең көп таралған себеп-бәрін тез, сөзбе-сөз жасауға ниет білдіреді.

Ресми емес келісімге келу мәселесін шешуді созу мемлекеттік органдар қызметкерлерінің бейресми сыйақы алуға негізгі талпынысында ведомство қызметкері тарапынан мінез-құлықтың неғұрлым кең тараған түрі болып табылатынына қарағанда, көптеген азаматтар үшін мәселені шешу мүмкін емес.

Делдал арқылы жасалған бейресми мәмілелердің үлесіне жағдайлардың 49,2% келеді.  Делдал рөлінде көбінесе таныстары (42,5%) және ведомство/мекеме қызметкерлері (26,5%) болады. 13,8% жағдайда-бұл туыс болып келеді.

Кәсіпкерлердің әлеуметтік сауалнамасының қорытындысы көрсеткендей, респонденттердің 56,6% — ы соңғы жыл ішінде елді мекеніндегі сыбайлас жемқорлық жағдайларының саны азайды деп санайды. 17,1%, сыбайлас жемқорлық жағдайларының саны жоғарырақ, 26,3% өзгерістерді бағалауға қиналды деп санайды. Елдегі сыбайлас жемқорлықты жалпы қабылдау да қолайлы. Сұралғандардың 76,1% — ы кәсіпкер пара бермей, өз бизнесін тұрғылықты жерінде дамыта алатынымен келіседі және керісінше келіседі; 16,1% — бұл көзқараспен келіспейді және керісінше келіспейді.

Кәсіпкерлердің болжамы бойынша, қарапайым азаматтар тарапынан үлкен сенім артатын және Мемлекеттік қызмет көрсету кезінде сыбайлас жемқорлық деңгейінің төмендеуіне ең үлкен ықпал ететін субъектілердің бестігіне мыналар кіреді: сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі (72,4%), ҚР Үкіметі (62,8%), «Нұр Отан» партиясы (54,7%), БАҚ (54,4%), ІІМ (52,1%)

Зерттеу нәтижелері бойынша кәсіпкерлерге қатысты сыбайлас жемқорлық тақырыбына аймақтық ерекшеліктердің болуы айқын болады. Келесі топтарды ерекшелеуге болады:

  1. Сыбайлас жемқорлық ұтымды аймақтар. Бұл кәсіпкерлер сыбайлас жемқорлық фактілерінің өсуіне жіті назар аударатын өңірлер және олар туралы мәлімдеуге, ашық айтуға дайын. Олар: Алматы қаласы мен Нұр-Сұлтан, Қызылорда, Атырау, Маңғыстау және Қарағанды облыстары.
  2. Сыбайлас жемқорлық эмоционалдық аймақтар. Бұл мемлекеттік органдардың сыбайлас жемқорлық туралы стереотипті түсінігінің жоғары деңгейі байқалатын өңірлер, бірақ бұл ретте сыбайлас жемқорлық практикасына тартылудың жоғары көрсеткіші емес. Бұл топқа Жамбыл, Ақмола, Ақтөбе және Қостанай облыстарын жатқызуға болады.
  3. Сыбайлас жемқорлық бейтарап аймақтар. Бұл ел бойынша сыбайлас жемқорлыққа тартылудың орташа көрсеткіштері кезінде мемлекеттік органдармен өзара іс-қимыл кезінде сыбайлас жемқорлық деңгейінің өсуі туралы бірқалыпты стереотиптеу байқалатын өңірлер. Олар: Шығыс Қазақстан, Батыс Қазақстан, Солтүстік Қазақстан, Алматы, Түркістан, Павлодар облыстары және Шымкент қаласы.

Сауалнамаға қатысқан кәсіпкерлердің арасында «оптимистер» басым (елдегі сыбайлас жемқорлық ауқымы туралы әңгіме өте жоғары болды деп есептейтіндер) – 40% және «прагматиктер» (сыбайлас жемқорлықты өз мүддесінде пайдаланатындар) – 38,9%. Апатты көзқарасты жақтаушылар (сыбайлас жемқорлықсыз ештеңе шешуге болмайды) 13,6% құрайды.

Сауалнамаға қатысқан кәсіпкерлердің 97,4% — ы соңғы 12 айда түрлі жиілікпен сол немесе басқа мемлекеттік органға жүгінгенін хабарлады.  Сауалнама қорытындысы бойынша сауалнамаға қатысушылардың тек 9,2% — ы ғана мәселені ресми емес жолмен шешу қажеттілігімен бетпе-бет келді.

Алматы, Нұр-Сұлтан, Шымкент, Алматы, Маңғыстау, Қарағанды, Атырау, Қызылорда облыстарында бейресми жолмен мәселелерді шешу қажеттігі туралы ел бойынша орташа көрсеткіштер жиірек атап өтілді.

Кәсіпкерлер мемлекеттік кірістер департаментінде (салық), жер қатынастары басқармасында, аудан әкімдігі аппаратында, полицияда, өртке қарсы қызметте және кеденде мәселелердің бейресми шешілуімен жиі кездесетінін айтты.

Кәсіпкерлер үшін, халық үшін сияқты, сыбайлас жемқорлыққа тартылу әрдайым өтініштердің жиілігіне байланысты емес.  Сыбайлас жемқорлық тәжірибелерінің ахуалдық талдауы сыбайлас жемқорлыққа тартылғандыққа жүгінулер саны емес, алушының қызметке қызығушылық дәрежесі үлкен әсер ететіні туралы қорытынды жасауға мүмкіндік береді.

Кәсіпкерлердің көзқарасы бойынша, ведомстволар/мекемелер қызметкерлері мәселелерді бейресми шешудің бастамашылары болып табылады, олардың өздері – 32,3% қарсы 40,7%. Делдалдардың үлесіне жағдайдың 26,9% келеді. Кәсіпкерлердің айтуынша, мәселені формалды емес түрде шешу туралы уағдаластықтар мемлекеттік органдардың төменгі буын өкілдерімен – мамандармен/инспекторлармен (30,2%) және бас/жетекші мамандармен (27,6%) жасалған.

Көптеген жағдайларда сыбайлас жемқорлық мәміле қаржылық есеп айырысу негізінде жасалады (60,3%). Барлық төлемдердің жартысы 38000 теңгеден аспайды. Бұл ретте төлемнің ең төменгі сомасы 5000 теңгені, ал ең жоғарғы сомасы – 300000 теңгені құрады. Тарату бойынша екінші мәміле түрі-бұл қызметтер (20,7%).

Сыбайлас жемқорлық жағдайларының туындауына негіз болған себептер тізімі ашық болды,бұл респонденттің еркін түрдегі жауабын болжады.  Барлығы 50-ден астам бірегей себептер алынды, ең көп таралған:

  1. Құжаттарды ресімдеу/жеделдету
  2. Өрт қауіпсіздігін тексеру, рұқсат
  3. Құрылыс үшін жерді ресімдеу
  4. Жерді алу
  5. Шекарадағы кедендік тексеру, тауарды әкелу
  6. Тендер (мемлекеттік ұйымдармен жалған түрде өткізіледі)
  7. Айыппұл мөлшерін төмендету
  8. Айыппұлды жазып алу
  9. Кеден декларацияларын ресімдеу кезіндегі бұзушылықтар
  10. Өртке қарсы қондырғыларды, құрылғыларды орнату
  11. Есептерді/жыл сайынғы есептерді тапсыру
  12. Салықты өтеу
  13. Шетелдік қызметкерлерді ресімдеу, шетелдік азаматтардың уақытша есебін ұзарту
  14. Кезекті анықтаманы алу
  15. Құқықтарын қорғау
  16. Ұрыны табу, ұрлық жағдайларын тексеру.

Сондай — ақ, сұралған кәсіпкерлердің 57,4% — ы ресми емес төлем алу мақсатында ведомство қызметкерінің іс-әрекетінің ең көп таралған тәсілі-бейресми келісім жүргізу, мәселені шешуді созу, 26,5% — лауазымдық өкілеттікті асыра пайдалану, 16,2% — тікелей қорқытып алу.

Осылайша, мәселені ресми емес тәсілмен шешудің басты себебі-бәрін тез, қағазбастылыққа салынбай жасауға ниет білдіреді, және-бұл жағдайды кәсіпкерлер басынғандық деп санамайды  және олардың 69,5% — ы мәселені ресми емес шешуге келісті деп хабарлады. Делдал арқылы жасалған бейресми мәмілелердің үлесіне жағдайлардың 44,8% келеді.  Делдал рөлінде көбінесе таныс адамдар (36,5%) және ықпалды адамдар (21,2%), сондай-ақ «көмектес» (17,3%) болады.

2019 жылғы 1 қаңтар мен 31 мамыр аралығында «Ашық диалог» «шық үкімет порталына келіп түскен шағымдарды талдау қорытындылары 15540 өтініштің 568-і немесе 3,7% — ы өтініш берушілердің сыбайлас жемқорлықпен немесе Мемлекеттік органдардың сапасыз жұмысы, лауазымдық өкілеттіктерін асыра пайдалану және этикалық бұзушылықтар туралы ақпаратты қамтитынын көрсетті.

Өтініштердің 100%-ында қандай да бір мәселені шешу үшін бюджеттік ұйымдардың кез келгеніне немесе мемлекеттік органға (ХҚКО қоса алғанда) бұрын жіберілген өтініштер туралы ақпарат қамтылған.  Алайда, өтініш берушілер өтініш жасаған мәселенің жауабы немесе шешілмеуі жоғары тұрған органға немесе ведомствоның бірінші басшысына «ашық диалог»блог-платформасы арқылы қайта жүгінуге себеп болды.

Көбінесе өтініш берушілер ішкі істер, денсаулық сақтау, Әділет, Еңбек және әлеуметтік қорғау министрлерінің, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі Агенттік Төрағасының және ҚР ҚМ Мемлекеттік кірістер комитеті Төрағасының блогтарына шағымданды. Жергілікті атқарушы органдар деңгейінде шағымдар Ақмола, Түркістан, Қостанай, Алматы облыстары және Нұр-Сұлтан қалалары әкімдерінің блог-платформаларына жиі келіп түсті.

Сауалға жауап бермеумен байланысты шағымдар негізінен мемлекеттік кірістер комитеті, Әділет министрлігі, Еңбек және әлеуметтік қорғау министрлігі, Білім министрлігі, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі, Ішкі істер министрлігі, Алматы облысының әкімі және Нұр-Сұлтан қаласының басшыларының блог-тұғырнамаларына келіп түсті. 90% жағдайда осы ведомстволардың қызметкерлері жауап берген жоқ.

19,8% шағымдарды өтініш иелері деп өтініш білдірген кезде мемлекеттік органдар тап және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес. Алматы, Солтүстік Қазақстан, Қызылорда, Түркістан облыстарынан, Алматы, Нұр-Сұлтан, Шымкент қалаларынан мәселені ресми емес тәсілмен шешу қажеттілігі туралы орташадан жиірек хабарлады.

Өтініш берушілер сыбайлас жемқорлыққа қарсы қақтығыстың 60% — ға дейін полиция, мемлекеттік ауруханалар мен емханалар, Салық департаментінің қабырғасында, жеке сот орындаушыларына және мемлекет қатысатын АҚ ЖШС-ға жүгінген кезде болғанын хабарлады.

Сыбайлас жемқорлық тәжірибелерінің ахуалдық талдауы сыбайлас жемқорлыққа тартылғандыққа алушының қызметке қызығушылық дәрежесіне тәуелді екенін көрсетті. Сыбайлас жемқорлықпен бетпе – бет келгенін мәлімдеген өтініш берушілердің көзқарасы бойынша, мәселелерді бейресми шешудің бастамашылары азаматтарға қарағанда ведомстволардың/мекемелердің қызметкерлері жиі сөйлейді-62,1%, ал 6,8% қарсы. Делдалдардың үлесіне жағдайдың 31% келеді.

Бұл ретте азаматтардың өздері бастамашы болып отырған мемлекеттік органдар полиция белгілеген болатын. Өтініш берушілердің хабарламалары бойынша, мемлекеттік құрылымдардың басқа қызметкерлерінен сыбайлас жемқорлық мәмілелеріне мамандар/медициналық қызметкерлер (78,4%), басшылар (12,6%) және басшылардың орынбасарлары (8,8%) қатысады.

Көп жағдайда өтініш берушілер сыбайлас жемқорлықпен соқтығысқан жағдайда, мәміле мәні ақша қаражаты болған, бұл ретте мәміле 10000 теңге шегінде жасалғанын хабарлады. Төлемнің ең төменгі сомасы 500 теңгені, ал ең жоғарғы сомасы – 600000 теңгені құрады. Сондай-ақ полицейлерге екі шағым 4700 және 8000 АҚШ доллары көлемінде пара бопсалаумен байланысты болды.

Шағым берушілердің «Ашық диалог» порталына берген себептерінің тізбесі ашық болды және олардың мазмұнын зерделеуге қарай қалыптастырылды.  Мемлекеттік органдармен немесе мемлекеттік мекемелермен өзара іс-қимыл жасау кезінде, Мемлекеттік қызметтерді сапасыз көрсету немесе өтінішті қарау, сұрау салу мен өтінішке жауаптың болмауы жағдайында өтініш берушілердің сыбайлас жемқорлық жағдайға түсу жағдайларының 463 сипаттамасы алынды.

Өтініш берушілердің пікірінше, сыбайлас жемқорлыққа ықпал еткен және «Ашық диалог» блог-платформасына өтініш беруге себеп болған мемлекеттік қызметшілер тарапынан негізгі бұзушылықтар болды:

  1. Әуре-сарсаңға салушылық
  2. Салғырттық, формализм
  3. Берілген тұжырымдармен жауап беру
  4. Алаяқтық, ұрлық фактілеріне тергеу жүргізу кезіндегі әрекетсіздік
  5. Лауазымдық өкілеттіктерді асыра пайдалану.
  6. Заңды ресми қадағалау
  7. Бұрын жіберілген сұрау бойынша жауап бермеу
  8. Жасанды кедергілер жасау және ақша үшін қызмет алуға ұсыныс
  9. Мамандардың біліксіздігі және өрескел қателіктері
  10. Сот шешімін орындамау
  11. Заңнамадағы сыбайлас жемқорлық тәуекелдері
  12. Мемлекеттік порталдардың жұмысындағы техникалық қателер
  13. Этикалық бұзылулар
  14. Протекционизм
  15. Сұраныстарды бірнеше рет қайта бағыттау.

«Ашық диалог» порталында шағымдарды талдау шеңберінде өтініш берушілердің қандай мемлекеттік органдардың немесе қоғамдық институттардың атына сенім білдіргені анықталды. Олар: сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі (26,6%), «Нұр Отан» партиясы (13,3%), Денсаулық сақтау министрлігі (6,6%), Еңбек және әлеуметтік қорғау министрлігі (6,6%), ішкі істер министрлігі(6,6%), облыс әкімдігі (6,6%), Прокуратура (6,6%), БАҚ (6,6%).

Әдіснаманы әзірлеу кезінде әлемдік сыбайлас жемқорлықтың барометрі мен Transparency International сыбайлас жемқорлықты қабылдау индексін зерттеу тәсілдері негізге алынды. Зерттеу жиынтық сипатқа ие және жеке және заңды тұлғалардан әлеуметтік сауалнамадан, сондай-ақ «Ашық диалог» Ашық үкімет порталына түскен шағымдарды талдаудан тұрады.

Мұндай формат сыбайлас жемқорлыққа неғұрлым бейім мемлекеттік және қоғамдық институттарды, сондай-ақ сыбайлас жемқорлықты жоғары қабылдауы бар лауазымдар мен өңірлерді айқындай отырып, сыбайлас жемқорлық тәжірибесі бар респонденттердің үлесін анықтауға мүмкіндік берді.

Зерттеу міндеттерін шешу үшін халықтың сауалнамасы, сондай-ақ сыбайлас жемқорлық немесе мемлекеттік органдарда басқа да бұзушылықтар туралы айтылған «Ашық диалог» порталындағы шағымдарды талдау қолданылды. Зерттеу шеңберінде сауалнама әдісімен 7284 респондент – жеке тұлға және 1800 респондент – шағын және орта кәсіпкерлік өкілдері сұралды. Ауқымды деректерді талдау шеңберінде 15540 өтініштің ішінде 2019 жылдың 1 қаңтарынан 31 мамырына дейінгі кезеңде «ашық диалог» порталына келіп түскен жеке және заңды тұлғалардың 568 өтініші іріктеліп, талданды.

 Оқу сілтемесі Қазақстандағы сыбайлас жемқорлық жағдайының мониторингі

Окт21

Monitoring corruption in Kazakhstan

Добавлено:

 

The results of a sociological survey of the population showed that 54.4% of respondents believe that the number of corruption cases over the past year in their community is likely to have decreased. 23.9% believe that the number of corruption cases in their locality is likely to increase, 21.7% found it difficult to assess the changes. The share of those who believe that it is possible to resolve issues in the country without resorting to corruption schemes (35.8%) is two times lower than the total share of those who believe that corruption is an integral part of our daily practices (56.3%).

The five subjects that, according to the population, deserve the greatest trust from ordinary citizens and have the greatest impact on reducing corruption in the provision of public services include: Agency for Civil Service Affairs and Anti-Corruption (68.3%), Government of the Republic of Kazakhstan (56.3%), the Nur Otan Party (53.7%), the media (53.7%).

77.2% of respondents said that over the past 12 months, state authorities have come to resolve any issue. Of these, 13.4% were faced with the need to resolve the issue informally.

More often than average indicators in the country about the need to resolve issues informally in the Zhambyl, Atyrau, Almaty, Mangistau, Karaganda, Kyzylorda regions and the city of Almaty.

In the following five institutions, according to respondents, up to 60% of cases of corrupt interaction between citizens and state bodies occur. These are: state polyclinics and hospitals, police, land relations departments, state kindergartens, state universities.

A situational analysis of corrupt practices has shown that the degree of recipient’s interest in the service affects the degree to which the respondent is involved in corruption. Respondents who had corruption experience reported greater readiness to resolve the issue informally in the military enlistment offices, state kindergartens, civil registration offices (ZAGS), and at customs. Most often, they concluded agreements on an informal solution to the issue with specialists (34.2%), department heads (17%) and leading specialists (15.9%). However, there are differences depending on the state agency.

In 70.7% of cases, a corruption transaction is concluded on the basis of financial calculation. Half of all payments does not exceed 15,000 tenge, the minimum payment amount was 500 tenge, the maximum — 500,000 tenge. The second most common type of transaction is flowers, sweets (14.3%).

As part of a questionnaire survey of the population, the question of the occasion, which served as the basis for the emergence of the corruption situation, was open, which suggested the respondent’s response in free form. In total, more than 70 unique occasions were received. The TOP 10 corruption issues included:

  1. Treatment / appointment with a specialist
  2. Employment
  3. Obtaining / registration of land
  4. The device of the child in kindergarten / entering into electronic queue
  5. Violation of traffic rules
  6. Deferment from the army / military ticket
  7. Closing / not executing a fine
  8. Obtaining a medical certificate
  9. Making / receiving a childbirth allowance
  10. Admission to the university / receiving an educational grant

Also, as part of a questionnaire survey of the population, more than 50 unique reasons for the corruption transaction were identified by the respondents. It should be noted that both in the group of respondents who have corruption experience and those who deny it, the most common motive is the desire to do everything quickly, without red tape. Judging by the fact that red tape, delaying the resolution of the issue is the most common type of behavior on the part of the employee of the department in the main attempt of government officials to get informal remuneration, it is not possible to solve the issue differently for many citizens.

The share of informal transactions concluded through an intermediary accounts for 49.2% of cases. The role of intermediaries is most often played by acquaintances (42.5%) and employees of the department / institution (26.5%). In 13.8% of cases, it is a relative.

The results of a sociological survey of entrepreneurs showed that 56.6% of respondents believe that over the past year the number of corruption cases in their village has more likely decreased. 17.1%, believes that the number of corruption cases increased more likely, 26.3% found it difficult to assess the changes. The general perception of corruption in the country as a whole is also favorable. 76.1% of respondents agree and rather agree that an entrepreneur can, without giving bribes, develop his business in his place of residence; 16.1% disagree and rather disagree with this point of view.

The five entities that deserve the most trust from ordinary citizens and have the greatest impact on reducing corruption in the provision of public services, according to entrepreneurs, include the Anti-Corruption Agency (72.4%), the Government of the Republic of Kazakhstan (62.8 %), The Nur Otan Party (54.7%), the media (54.4%), the Ministry of Internal Affairs (52.1%)

According to the results of the study, it becomes obvious that there are regional features in the attitude of entrepreneurs to the topic of corruption. The following groups can be distinguished:

  1. Corruptionally rational regions. These are those regions in which entrepreneurs are keenly reacting to the growth of corruption facts, and are ready to state and speak openly about them. There are Almaty and Nur-Sultan, Kyzylorda, Atyrau, Mangistau and Karaganda regions.
  2. Corruption-emotional regions. These are the regions where a high level of stereotypical perception of corruption of state bodies is noted, but at the same time, there is a low indicator of involvement in corrupt practices. This group includes Zhambyl, Akmola, Aktobe and Kostanai regions.
  3. Corruption neutral regions. These are the regions in which moderate stereotyping is noted about the increase in the level of corruption when interacting with state bodies with average indicators of corruption involvement in the country. These are East Kazakhstan, West Kazakhstan, North Kazakhstan, Almaty, Turkestan, Pavlodar regions and the city of Shymkent.

Among the entrepreneurs surveyed, «optimists» predominate (those who believe that talk about the extent of corruption in the country is greatly exaggerated) — 40% and «pragmatists» (those who use corruption in their own interests) — 38.9%. Supporters of a catastrophic view (nothing can be solved without corruption) make up 13.6%.

97.4% of entrepreneurs surveyed reported that they applied with varying frequency over the past 12 months to a particular government agency. According to the results of the survey, only 9.2% of the survey participants were faced with the need to resolve the issue informally.

More often than average indicators across the country on the need to resolve issues informally were noted in the years. Almaty, Nur-Sultan, Shymkent, Almaty, Mangistau, Karaganda, Atyrau, Kyzylorda regions.

Entrepreneurs reported that they were more often confronted with an informal resolution of issues in the department of state revenue (tax), the department of land relations, the administration of the district akimat, the police, the fire service and customs.

It is typical for entrepreneurs, as well as for the population, that involvement in corruption does not always depend on the frequency of appeals. A situational analysis of corrupt practices allows us to conclude that the degree of interest of the recipient in the service, rather than the number of requests, has a greater influence on involvement in corruption.

From the point of view of entrepreneurs, employees of departments / institutions are more likely to initiate informal resolution of issues than themselves — 40.7% versus 32.3%. Intermediaries account for 26.9% of cases. According to entrepreneurs, most often they made agreements on an informal solution to the issue with representatives of the lower level of government agencies — with specialists / inspectors (30.2%) and chief / leading specialists (27.6%).

In most cases, a corruption transaction is concluded on the basis of financial calculation (60.3%). Half of all payments do not exceed 38,000 tenge. At the same time, the minimum amount of payment amounted to 5000 tenge, and the maximum — 300,000 tenge. The second most common type of transaction is services (20.7%).

The list of reasons that served as the basis for the emergence of a corruption situation was open, which suggested a response from the respondent in a free form. In total, more than 50 unique occasions were received, the most common:

  1. Paperwork / acceleration
  2. Fire safety check, permission
  3. To make land for construction
  4. Get the land
  5. Customs inspection at the border, import of goods
  6. Tender (fictitiously conducted by government organizations)
  7. Reducing the size of the fine
  8. Writing a fine
  9. Violations during the execution of customs declarations
  10. Installation of fire installations, devices
  11. Submission of reports / annual reports
  12. Tax Redemption
  13. Registration of foreign workers, extension of temporary registration of foreign citizens
  14. Get help out of turn
  15. Protection of rights
  16. Find a thief, investigate theft.

Also, 57.4% of the entrepreneurs surveyed said that the most common way for an employee of the department to get an informal payment is red tape, delaying the resolution of the issue, 26.5% — abuse of power, 16.2% — direct extortion.

Thus, the main motive for resolving the issue in an informal way is the desire to do everything quickly, without red tape, which is why entrepreneurs see no other way and 69.5% of them said they agreed to an informal solution to the issue. The share of informal transactions concluded through an intermediary accounts for 44.8% of cases. The intermediaries are most often played by acquaintances (36.5%) and influential people (21.2%), as well as «helpers» (17.3%).

The results of the analysis of complaints received on the Open Government portal «Open Dialogue» from January 1 to May 31, 2019 showed that out of 15540 appeals, 568 appeals, or 3.7%, contain information about the applicants’ encounter with corruption or poor-quality work of state bodies, red tape , abuse of authority and ethical violations.

100% of the requests contained information on previously sent requests to any of the budget organizations or to a state body (including the public service center) to resolve any issue. However, the lack of an answer or solution to the problem that the applicants contacted led to a repeated appeal to a higher authority or to the first head of the department through the Open Dialog blog platform.

Most often, the applicants complained about the blogs of the Ministers of the Interior, Health, Justice, Labor and Social Protection, the Chairman of the Anti-Corruption Agency and the Chairman of the State Revenue Committee of the Ministry of Finance of the Republic of Kazakhstan. At the level of local executive bodies, complaints more often came to the blog platforms of akims of Akmola, Turkestan, Kostanay, Almaty regions and the city of Nur-Sultan.

Complaints related to the failure to respond to the request were received mainly on the blogging platform of the heads of the State Revenue Committee, the Ministry of Justice, the Ministry of Labor and Social Protection, the Ministry of Education, the Anti-Corruption Agency, the Ministry of the Interior, the Akim of Almaty Region and the city of Nur Sultan . In 90% of cases, the answers were not provided by employees of the same departments.

In 19.8% of the complaints, the applicants reported that they had encountered corruption when applying to state authorities. More often than average, the need to resolve the issue informally was reported from Almaty, North Kazakhstan, Kyzylorda, Turkestan regions, cities. Almaty, Nur-Sultan, Shymkent.

The applicants reported that up to 60% of corruption encounters occurred within the walls of the police, state hospitals and clinics, the tax department, when contacting private enforcement agents and state-owned limited liability partnerships.

A situational analysis of corruption practices showed that involvement in corruption depends on the degree of interest of the recipient in the service. From the point of view of applicants who reported having encountered corruption, the initiators of an informal resolution of issues are more often employees of departments / institutions than citizens — 62.1% versus 6.8%. Intermediaries account for 31% of cases.

At the same time, the state bodies, in which the citizens themselves are the initiators, were designated the police. According to the applicants, more often than other employees of government agencies involved in corruption transactions are specialists / medical personnel (78.4%), managers (12.6%) and deputy managers (8.8%).

In most cases, the applicants reported that in the event of a collision with corruption, the subject of the transaction was cash, and the transaction was concluded within 10,000 tenge. The minimum payment amount was 500 tenge, and the maximum — 600,000 tenge. Also, two complaints against the police were related to extorting bribes in the amount of $ 4,700 and $ 8,000.

The list of reasons why the complainants of the complaint about the Open Dialog portal was open and formed as we studied their contents. Altogether, 463 descriptions of cases of applicants falling into a corruption situation when interacting with state bodies or state institutions, poor-quality rendering of public services or consideration of an appeal, and a lack of response to a request and appeal were received.

According to the applicants, the main violations by public servants who contributed to corruption and became the reason for submitting an appeal to the Open Dialog blog platform were:

  1. Red tape
  2. Negligence, formalism
  3. Providing answers with vague wording
  4. Inaction in the investigation of fraud, theft
  5. Excess of authority
  6. Formal rule of law
  7. Failure to provide a response to a previously sent request
  8. Creation of artificial barriers and an offer to get a service for money
  9. Incompetence and gross errors of specialists
  10. Non-enforcement of a court decision
  11. Corruption risks in the legislation
  12. Technical errors in the work of state portals
  13. Ethical violations
  14. Protectionism
  15. Multiple redirects of requests.

As part of the analysis of complaints on the Open Dialog portal, it was established which state authorities or public institutions the applicants expressed confidence in. These are: Anti-Corruption Agency (26.6%), Nur Otan Party (13.3%), Ministry of Health (6.6%), Ministry of Labor and Social Protection (6.6%), Ministry of Internal Affairs ( 6.6%), the Akimat of the region (6.6%), the prosecutor’s office (6.6%), the media (6.6%).

In developing the methodology, the research approaches were taken as the basis for the Global Corruption Barometer and the Transparency International Corruption Perception Index. The study has a cumulative nature and consists of a sociological survey of individuals and legal entities, as well as an analysis of complaints received on the Open Government portal «Open Dialogue».

This format made it possible to find out the proportion of respondents who had corruption experience with the subsequent determination of the most vulnerable state and public institutions, as well as positions and regions with a high perception of corruption.

To solve the research tasks, a questionnaire survey of the population was used, as well as an analysis of complaints on the Open Dialog portal that had references to corruption or other violations in government bodies. In the framework of the survey, 7284 respondents — individuals and 1800 respondents — representatives of small and medium-sized individual entrepreneurship were interviewed by the questioning method. As part of the analysis of big data, out of 15540 appeals, 568 appeals of individuals and legal entities received on the Open Dialogue portal from January 1 to May 31, 2019 were selected and analyzed.

Link to survey Monitoring corruption in Kazakhstan

Сен13

Мониторинг состояния коррупции в Казахстане провели эксперты Transparency Kazakhstan

Добавлено:

В рамках исследования «Мониторинг состояния коррупции в Казахстане», реализованному благодаря финансовой поддержке Программы развития ООН, эксперты Transparency Kazakhstan опросили 9 000 респондентов на уровне городов, областных и районных центров и изучили 568 обращений, поступивших на портал «Открытый диалог».

Больше половины респондентов, а именно 54,4% отметили снижение уровня коррупции за последний год. Более того, только каждый десятый из опрошенных столкнулся с необходимостью решать вопрос через взятки.

Следует отметить позитивную картину в бизнес-сообществе. В частности, более 76% опрошенных предпринимателей считают, что в Казахстане вполне можно развивать свой бизнес, не давая взяток и работая исключительно в правовом поле.

Наибольшее доверие и влияние на снижение уровня коррупции, по мнению граждан и бизнес-сообщества, имеют Агентство по противодействию коррупции (72,4%), Правительство (62,8%), партия Нур-Отан (54,7%) и средства массовой информации (52,1%).

По результатам опроса также были определены регионы и государственные органы, где чаще всего люди сталкиваются с коррупцией, а также сформирован перечень наиболее коррумпированных государственных должностей, типичные причины и обстоятельства коррупционных сделок, суммы взяток.

 

По мнению граждан, чаще всего решать вопросы неформальным путем приходится в Жамбылской, Атырауской, Алматинской, Мангистауской, Карагандинской, Кызылординской областях и г. Алматы. Наиболее коррумпированными госорганами обозначены военкоматы, государственные детские сады, отделы регистрации актов гражданского состояния (ЗАГС), таможня. Граждане озвучили более 70 причин, вынуждающих давать взятки. Самые распространенные – лечение у хорошего специалиста, трудоустройство, оформление земельного участка, устройство ребенка в детский сад и нарушение правил дорожного движения.

По мнению предпринимателей, наиболее коррумпированными регионами являются города Алматы, Нур-Султан, Шымкент, Алматинская, Мангистауская, Карагандинская, Атырауская, Кызылординская области.

 

Бизнес чаще сталкивается с коррупцией в налоговых органах, управлениях земельных отношений, районных акиматах, полиции, противопожарной службе и на таможне. Чаще всего предприниматели вынуждены неформально решать вопросы при оформлении разрешительных документов, проверке пожарной безопасности, получении земельного участка и его последующем оформлении под строительство, таможенном досмотре.

 

Стоит отметить, что на вовлеченность в коррупцию респондентов влияет не частота обращений, а степень заинтересованности получателя в услуге. Две трети опрошенных сообщили, если работник какого-либо ведомства хочет получить взятку, то он будет намеренно затягивать решение вопроса, проявлять волокиту, превышать должностные полномочия. Опрошенные отметили, что чаще договоренность о неформальном решении вопроса достигалась на уровне специалистов отделов. При этом суммы взяток варьируются от 500 до 500 000 тенге.

 

Дополнил палитру коррупционных кейсов анализ жалоб с портала «Открытый диалог». 19,8% жалоб содержали информацию о том, что заявители при обращении в государственные органы сталкивались с коррупцией. В основном такие сигналы поступают из Туркестанской, Северо-Казахстанской, Кызылординской, Алматинской областей, городов Алматы, Нур-Султан, Шымкент.

 

Большинство коррупционных случаев происходили в стенах полиции, государственных больниц и поликлиник, налогового департамента, при обращении к частным судебным исполнителям и компаниям с государственным участием. Наиболее распространена практика волокиты, халатности, формализма, предоставления ответов с размытыми формулировками, бездействия при проведении расследований фактов мошенничества, кражи, превышения должностных полномочий, некомпетентности.

 

 

Чаще всего заявители обращались с жалобами на блоги министров внутренних дел, здравоохранения, юстиции, труда и социальной защиты, председателя Агентства по противодействию коррупции и председателя Комитета государственных доходов МФ РК, акимов Акмолинской, Туркестанской, Костанайской, Алматинской областей и г. Нур-Султан.

 

 

 

 

Подробнее с результатами опроса населения можно ознакомиться здесь

Подробнее с результатами опроса бизнесменов можно ознакомиться здесь

Подробнее о результатах анализа жалоб в портала «Открытый диалог» можно прочитать здесь

Презентация по итогам исследования «Мониторинг состояния коррупции в Казахстане»

Июл15

Летняя антикоррупционная школа Transparency Kazakhstan продолжает свою работу в Казахстане

Добавлено:

За минувшую неделю международные эксперты в области противодействия коррупции и повышения прозрачности провели обучение гражданских активистов в трех городах северного Казахстана – Петропавловске, Костанае и Актобе.

В Петропавловске обучение основам антикоррупционной грамотности прошли 24 слушателя. В своих откликах они отмечали, что впервые получили полные системные знания по актуальной для них теме – борьбе с коррупцией.

 

Так, главный специалист профсоюзного центра Северо-Казахстанской области в интервью телеканалу МТРК Людмила Голенкова отметила, что поделится полученными знаниями уже во время своих встреч в трудовых коллективах, а навыки по использованию антикоррупционных механизмов будет применять при проведении общественной и правовой экспертизы проектов нормативных актов.

Неподдельный интерес у 39 слушателей в городе Костанай вызвали возможности по личному  участию в обсуждении, формировании и контроле бюджета Казахстана.

В отзывах слушателей неоднократно прозвучало некоторое удивление тем фактом, что инструменты антикоррупционной деятельности на самом деле оказались гораздо проще и ближе к обществу, нежели они думали раньше.

 

В городе Актобе курс антикоррупционной грамотности прошли 27 участников. По итогам тренинга слушатели отметили системность полученных знаний по своим правам в гражданской антикоррупционной деятельности.

Заместитель директора Актюбинского колледжа транспорта, коммуникаций и новых технологий Бахытгуль Абельпеисова сообщила, что их колледж всегда продвигал принципы антикоррупционной грамотности в своем коллективе и полученные навыки будут распространяться среди педагогов и учащихся.

 

На этой неделе летняя антикоррупционная школа Transparency Kazakhstan  будет проведена в западном регионе Казахстана: 16 июля – в городе Уральске, 18 июля – в городе Атырау, 20 июля – в городе Актау.

Проект Летняя антикоррупционная школа Transparency Kazakhstan впервые охватывает всю страну, обучение проходит в 18 крупных городах, предоставляя для гражданских активистов, СМИ, НПО, юристов купных предприятий, предпринимателей, студентов, преподавателей, акимов и депутатов маслихатов курс по антикоррупционной грамотности.

 

Партнерами проекта являются ПРООН в Казахстане, ОБСЕ в г. Нур-Султан, Агентство по противодействию коррупции, Агентство по делам государственной службы Казахстана.

Лекторами курса выступают эксперты фондов Transparency Kazakhstan и Zertteu Research Institute. Участие в Школе подтвердили свыше 800 слушателей по всему Казахстану.